Legionella to rodzaj bakterii, która może wywołać ostre zapalenie płuc. Występuje w środowisku wodnym w temperaturze od 20⁰C do 50⁰C, w instalacjach wodnych w budynkach, skąd poprzez wdychane powietrze może dostać się do płuc.
Źródłem zakażenia są najczęściej systemy nawilżania i woda z wodociągu. Potencjalnie bakteria ta może być obecna w instalacji zasilającej w wodę w każdym budynku oraz urządzeniach klimatyzacyjnych i nawilżających.
Bakteria staje się groźna dla życia i zdrowia wyłącznie, gdy dostanie się do układu oddechowego w postaci mieszaniny wodno-powietrznej zwanej aerozolem. Do zakażenia dochodzi tylko drogą inhalacji zakażonego aerozolu (bakterii zawieszonej w drobnych mikrocząsteczkach wody).
Kto jest narażony na zachorowania?
• osoby powyżej 60 roku życia,
• nadużywające alkoholu i palące papierosy,
• chore z obniżoną odpornością (np. leczone onkologicznie, przewlekle sterydami, po przeszczepach), z przewlekłą niewydolnością oddechową, z chorobami sercowo-naczyniowymi, cukrzycą, z ciężką niewydolnością nerek, po operacjach,
• zawodowo przebywające długotrwale w środowisku z obecnym aerozolem wodnym
Chory zgłasza: gorączkę, dreszcze, trudności w oddychaniu, suchy uporczywy kaszel, osłabienie, bóle mięśniowo-stawowe, bóle głowy. Mogą wystąpić objawy ze strony przewodu pokarmowego w postaci nudności, wymiotów oraz biegunki. Objawy utrzymują się około 2–5 dni i samoistnie ustępują. Choroba legionistów to ciężkie zapalenie płuc z często występującymi powikłaniami narządowymi. Początkowo występują bóle głowy i bóle mięśniowo-stawowe, do których dołącza się wysoka gorączka z dreszczami oraz objawy ze strony układu oddechowego, pokarmowego (nudności, wymioty, utrata apetytu, bóle brzucha, wodnista biegunka) i nerwowego (bóle głowy, nadmierna senność, zaburzenia świadomości i orientacji). Kaszel początkowo jest suchy, uporczywy, po pewnym czasie zmienia charakter na wilgotny, z wykrztuszaniem plwociny, niekiedy podbarwionej krwią. Ponadto występować mogą: duszność oraz bóle w klatce piersiowej. Choroba może postępować szybko, prowadząc do ostrej niewydolności oddechowej i niewydolności innych narządów, np. nerek, trzustki, serca. Przebieg choroby legionistów zazwyczaj jest wielotygodniowy.
Co robić w przypadku wystąpienia objawów legionellozy?
Chory z gorączką, zazwyczaj nie wymaga konsultacji lekarskiej, ponieważ objawy ustępują samoistnie. W przypadku przedłużania się lub nasilania dolegliwości należy zgłosić się do lekarza rodzinnego. Wystąpienie trudności z oddychaniem, duszności lub innych objawów ostrej niewydolności oddechowej jak np. zasinienia skóry, ostrego bólu brzucha wymaga pilnej pomocy lekarskiej (pogotowie ratunkowe lub oddział ratunkowy szpitalny).
Ochrona przed zakażeniem:
• Regularnie czyść i dezynfekuj urządzenia natryskowe w domu ,
• Po nieużywaniu kranu ponad 2 tygodnie, odkręć wodę na przynajmniej 2 min zanim zaczniesz z niej korzystać,
• Okresowo opróżniaj i przepłukuj urządzenia grzewcze, zgodnie z zaleceniami producenta, aby zredukować osiadające na dnie i ściankach zanieczyszczenia (bojlery, zasobniki itp.)
• Jeżeli możesz, zachowaj temperaturę wody w urządzeniach grzewczych na poziomie 60°C.
• Jeżeli jesteś w grupie ryzyka unikaj, szczególnie w okresie sprzyjającym namnażaniu pałeczek Legionelli, urządzeń, w których może być skażona woda,
• Jeżeli używasz sprzętu medycznego w domu płucz je w sterylnej wodzie,
• Przeprowadzaj okresowe czyszczenie i dezynfekcję instalacji klimatyzacyjnych zgodnie z zaleceniami producenta.
Choroba nie przenosi się poprzez picie skażonej wody oraz z człowieka na człowieka.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia z 7 grudnia 2017 roku, Dz.U. 2017 poz. 2294
